Jorge Emilio Bóveda: "a min o que me interesa nesta miña fase vital é probar novos camiños comb
Jorge Emilio Bóveda (Ourense, 1975), é escritor e mestre de inglés no ensino público. Logo de varias autoedicións entrou no mundo editorial galego coa novela "A vila das ánimas" (Toxosoutos, 2010), á que seguiron "A habitación secreta" (Toxosoutos, 2011), "O sol do pasado" (Urco, 2012), "Asasinato no centro comercial" (Enxebrebooks, 2013), "A morte vén en chancletas" (Enxebrebooks, 2014), "O monstro de Ille" (Galaxia, 2017) e "As sete mortes de Leopoldo Pardo" (Xerais, 2018). Ademais publicou dous ensaios: "A xanela escura" (Urco, 2011) e "A xanela insólita" (Urco, 2013). Tamén fai traballos gráficos para varios medios impresos baixo o seudónimo “Vault”.
Texto: Ficha do autor en Xerais
Fotografía: Distrito Xermar
- Cal é o xerme de As sete mortes de Leopoldo Pardo (Xerais, 2018)? Como concibiu o proceso creativo?
Esta é a terceira parte dun proxecto que eu chamo "As variacións Pardo", que comezou con Asasinato no centro comercial, na que Leopoldo Pardo, desmotivado, nugallán e con complexos, vivía gris enchufado como vixilante nun centro comercial, e, como quería demostrar ao cacique que lle regalou o posto de traballo que el valía para moito máis, fixo algo que non se lle ocorrería nin ao que asou a manteiga. Un libro que homenaxeaba no seu formato aos bolsilibros de Bruguera. O proxecto continuou con A morte vén en chancletas, na que Leopardo, logo de saír do cárcere, vai coa muller a celebralo a unha casa de turismo rural e de socato vense pechados con outros oito personaxes e un morto, coa estrutura dos Dez Negriños de Agatha Christie. Tamén tiña certo recordo do Isidro Parodi de Borges e os Crimes da Rúe Morgue de E.A. Poe. Agora, nesta terceira parte, Leopardo fíxose axente de seguros sen escrúpulos e bate cun antagónico chamado Marco Aurelio Sieiro quen, coma se do conde Drácula de Stocker se tratara, concédelle unha estraña entrevista para proporlle asegurar varias pezas paradigmáticas da cultura galega como o estatuto de autonomía de Galicia ou a caveira de Breogán, desenvolvéndose unha trama moi contraria ao que semella ao principio.
- Por que combinar clichés e elementos da literatura de masas coa tradición e a tendencia popular da nosa literatura?
Pois supoño que por influencias e por outros referentes previos como a cinema. Grazas ao meu pai vin centos de filmes de cinema fantástico dende que abrin os ollos de neno (de aí o meu libro con Urco A xanela escura) pero tamén comecei moi novo a ler aos clásicos por rebeldía. E cando digo os clásicos refírome aos occidentais tendo en conta tamén os de noso: Risco, Cunqueiro, Curros, Blanco Amor, Pedrayo... aos que cheguei máis tarde. Na miña opinión, moitas veces a innovación procede de mesturas imposibles a primeira vista, e a min o que me interesa nesta miña fase vital é probar novos camiños combinando o incombinable. Por que non? E que sexa realmente anovador ou non xa o dirá o tempo, non eu.
- O compoñente de sátira tamén é moi relevante neste libro como forma de crítica social…
Si, penso que é mester procurar unha mensaxe porque a evasión por evasión xa está moi vista, e lida e sobradamente contada. Ás veces penso que os que defenden a morte da novela como tal se refiren á súa concepción tradicional encadrada nos xéneros e cos mesmos lugares comúns de sempre, algo co que non podería estar máis de acordo se se refiren a iso. Para que a novela non morra hai que procurar novas combinacións, camiños e rangos caracteristicos propios do escritor.
- Esta terceira parte da saga de Leopoldo Pardo, vai ser a derradeira? Como bo galego, non son quen de dar unha resposta determinante, aparte de que sería un "spoiler" sobre o destino de Leopardo en As sete mortes de Leopoldo Pardo. Pero como pista podo dicir que eu escribo mentres non escribo, un pouco como dixera Juan Tallón. Escribo conducindo, xogando cos meus fillos, tomando unhas cervexas cun amigo... se me dás tempo, un caderno (a ser posible de tapas duras) e uns bolis de tinta líquida podería saír a cuarta entrega de Leopoldo Pardo inda que tivera que resucitalo ou facelo vivir nun universo paralelo.
- Falando de Leopoldo Pardo. Cal pensa vostede que sería a mellor forma de definilo?
Pois a palabra que o define mellor é unha de Vicente Risco, hylico, coa que se refería a unha persoa que se move exclusivamente por intereses económicos e mundanos, un filisteo. Ou tamén, pensando en Ortega e Gasset, podería ser un home-masa. Recoñezo que a figura de Leopoldo Pardo si que non innova nada, pois é un pobre diaño, unha renovación de Don Latino de Hispalis de Valle-Inclán no novo milenio, un home sen atributos de Musil, un señor Kóvacs de Sandor Marai, medio cronopio, un xan que, lamentablemente, pode que nos represente a unha maioría.
- Vostede recoñecese deudor dos xéneros populares e iso é evidente coa lectura dos seus libros. Cal pensa que foi a aportación máis salientable desta literatura na súa propia?
Forma parte dun proxecto actual a miña revisitación dos xéneros baixo a miña peneira que, como dixen, baséase un pouco en evitar traballar o que xa está de sobra traballado. Así, botando un pouco a vista atrás, A vila das ánimas (Toxosoutos 2010) foi concibida cos ollos na novela gótica coma O Monxe de Mathew G. Lewis ou o mesmo Fausto de Goethe.
O sol do pasado (Urco 2014) é a miña visión da ficción científica dura cos escritores de distopías en mente (Zamiatin, Orwell, Bradbury...) pero tamén Philip K. Dick ou Ian Gibson.
O monstro de Ille (Galaxia 2017) é a novela de fantasmas de Henry James ou o relato de corte mistérico de Prosper Merimeé ou Camille Flammarion. E estas "variacións Pardo" van do policial á novela negra, do razoamento dedutivo aos cadros desacougantes do Hard Boiled estadounidense.
- Cales son as súas lecturas de cabeceira? Que títulos pensa que afectaron máis a súa concepción da literatura?
A verdade é que me recoñezo lector dunha dispersión absoluta, lendo regularmente libros en galego, castelán, inglés e portugués. Leo ensaio e divulgación sobre ciencia, filosofía, algo de historia, cinema e un pouco de esoterismo, literatura galega contemporánea cun pé nos clásicos, clásicos tamén da literatura española especialmente os malfadados escritores da bohemia madrileña con máis fincapé en Valle. Leo tamén a José Luis Sampedro, Javier Marías (pre polémicas) e Eduardo Mendoza na contemporánea, Pessoa, Saramago e Lobo Antúnes na portuguesa... pero, realmente, a ignición á escrita se produciu cos escritores anglosaxóns dos séculos XIX e XX incluíndo as orixes da ficción cientifica literaria (de aí que publicara en Urco A Xanela Insólita). De todos eles os que máis me marcaran foran Poe e Lovecraft e dos que me foi francamente difícil curarme do mal da adxectivite. Penso que estou curado (ou non).
- Para rematar. Ten algún traballo en marcha ou próximo a publicarse do que nos poida adiantar algo?
Quería concluir miña revisitación dos xéneros cunhas obras máis. Teño comprometida cunha editora a miña versión especial galeguizada de O Señor dos Aneis de Tolkien, na que expoño o terrible problema do caciquismo e aproveito a rica mitoloxía galega de nubeiros, rabenos, meigas e outras criaturas. Tamén querería escribir unha "Xanela Negra" sobre a historia do xénero policial e a novela negra, pero fáltame motivación. Aparte, diariamente tento cultivar algo semellante ao aforismo e o pensamento, e no futuro gustaríame volver traballar a novela introspectiva, a digresion e a prosa ensaística vivencial.
